Stoppen doe je niet zomaar

Om de continuïteit van huisartsenzorg in de provincie Groningen te kunnen blijven waarborgen, is het belangrijk dat huisartsen die willen stoppen met hun praktijk tijdig beginnen met de opvolging en overdracht. Johan Post was 35 jaar huisarts in Groningen. Hij is recent gestopt, heeft zijn praktijk succesvol overgedragen en wil graag zijn kennis en ervaring delen met anderen.

Johan Post: "Kijk na je 60e wie belangstelling heeft om jouw praktijk over te nemen"

[Ervaringsverhaal uit april 2022]
Johan Post (1956) begon in 1985 als solist in Beijum. “Ik was een ‘wilde vrije dokter’ in Beijum. Er waren destijds weinig praktijken ter overname en er werd nog gewerkt aan vestigingsbeleid, waarbij de gemeente bepaalde hoeveel huisartsen zich per 1.000 inwoners mochten vestigen. Ik opende toen een zogenaamde wilde vestiging aan huis. Daar begon ik met mijn praktijk met nul patiënten - zonder assistente - op twee ingerichte slaapkamers. Ik had een bord in de tuin en hield spreekuur volgens afspraak. Via mond-tot-mondreclame groeide de praktijk steeds verder.” 

Bord in de tuin
Na vier jaar Beijum trok Post met zijn nieuwe praktijk in de naburige wijk in aanbouw De Hunze. “Die wijk werd destijds als het ware rondom ons heen gebouwd en de praktijk groeide met de wijk mee. Ook tegenwoordig zijn er weer vrije vestigingen mogelijk. Er zijn zelfs mobiele huisartsen, die hun patiënten aan huis komen bezoeken en er zijn huisartsen die grotendeels online werken. De mogelijkheden zijn flink toegenomen. Cruciaal blijven de contracten die je met de zorgverzekeraars hebt als je je (vrij) wilt vestigen en de regeling met de lokale collega s voor de waarneming.” 

Knoop doorgehakt  
“Toen ik de zestig gepasseerd was, begon ik me af te vragen: hoe lang ga ik dit nog doen, vind ik het nog wel leuk? En hoewel ik het vak zeker nog erg leuk vind, zijn er soms andere zaken in het leven of in de privé-situatie die je kunnen motiveren om hierover na te denken. Nadat ik voor mezelf de knoop had doorgehakt, werd ik geconfronteerd met allerlei praktische zaken: wat doe ik met de praktijk? En wanneer wil ik eigenlijk stoppen? In de stad heb je minder problemen met overnamekandidaten. Ik kon kiezen. Qua datum wilde ik iets dat niet te dichtbij lag.” 

Veel contacten
“Stoppen doe je niet zomaar! De meeste huisartsen kiezen ervoor om hun praktijk over te dragen. Aangezien ik al sinds 1995 actief was als huisartsopleider, had ik veel contacten met potentiële aankomende huisartsen. Rianne Elling was al huisarts in opleiding geweest in de praktijk, dus wij kenden elkaar. In het voorjaar van 2019 zijn we om tafel gaan zitten en hebben we de beslissing genomen: Rianne neemt de praktijk over.” 

Voorlichtingsavond
“Als overdrachtsdatum had ik 1 januari 2021 in mijn hoofd. Dat is een symbolische datum, maar ook een heel praktische. Het luidt immers een nieuw boekjaar in, zodat de nieuwe huisarts met een schone lei kan beginnen. Zodra we die datum hadden vastgesteld, zijn we daar samen naar toe gaan werken. Ik heb een voorlichtingsavond gevolgd, georganiseerd door Zorgadvies Groningen, met sprekers die vertelden over de (stappen voor) praktijkoverdracht. Er blijkt enorm veel bureaucratie en papierwerk bij te komen kijken: overeenkomsten, contracten, ICT, dat moet je bepaald niet onderschatten! Alleen al de inschrijving bij de KvK is een bijzondere ervaring.” 

Bureaucratische rompslomp
“Achteraf gezien lag mijn frustratie vooral in alle bureaucratische rompslomp. Alle lopende inschrijvingen, overeenkomsten en contracten moeten vaak opnieuw afgesloten worden, terwijl ik vooraf dacht dat ik die zo over kon dragen. Als de praktijk een maatschap was geweest, schrijf je de ene partner uit en de andere partner in. In ons geval ging dat niet op. Ik had wel eens het gevoel dat ik de eerste huisarts was die stopte. Waarom lagen er geen draaiboeken klaar met duidelijke stappen die we konden volgen? Materiele zaken zoals bijvoorbeeld inboedel kun je laten taxeren. Verder is de ICT uiterst belangrijk, waaronder het Huisartsen Informatie Systeem (HIS). Wij hebben erg veel baat gehad bij de hulp van onze HIS-leverancier. Ook Zorgadvies Groningen heeft goed geadviseerd en we hebben hulp gehad van de VvAA bij het opstellen van onder andere het huurcontract.”

Wat doe je nu, nu je met pensioen bent? 
“Toen ik op 1 januari 2021 stopte, kwam ik opeens in een heel ander ritme. We wilden een afscheidsreceptie organiseren, maar als gevolg van corona ging dat niet door. We wilden naar Nieuw-Zeeland gaan om te reizen, maar ook dat kon niet doorgaan. Ik heb nog twee dagen in de week praktijk gedraaid en daarna is er een mailing de deur uitgegaan om mijn afscheid aan te kondigen. Ik heb veel kaartjes en attenties mogen ontvangen, maar kon helaas geen afscheidsreceptie houden.”

Tips voor collega’s?
“Het mooiste is, om in de jaren na je 60e te kijken hoe je eigen praktijk in elkaar zit en wie daar eventueel belangstelling voor zou hebben. Wie wil op termijn de praktijk overnemen? Een andere aanbeveling is: neem iemand bij je in de praktijk, of werk nauwer samen met andere huisartsen. Ik weet dat dit moeilijk ligt. Over het algemeen praten huisartsen er liever niet over, maar dat zou eigenlijk wel moeten. Vaak vraagt men zich af hoe de patiënten erop zullen reageren. Mijn ervaring is, dat patiënten het weliswaar jammer vinden, maar ze hebben er wel alle begrip voor. In de stad is het makkelijker om huisartsen te vinden dan op het platteland. Daar is het ook vaak moeilijker om voor de partner werk te kunnen vinden. Des temeer reden om er op tijd mee te beginnen!"